Autorstwo, czas i miejsce powstania listu. W Nowym Testamencie pisma św. Pawła są uszeregowane nie chronologicznie, lecz według objętości, dlatego ten list jest na przedostatnim miejscu w zbiorze jego pism Pawła. Mógł on powstać (w latach 58–63) między Pierwszym i Drugim Listem do Tymoteusza w Macedonii, w Koryncie lub w Nikopolis (Tt 3,12–14). O Tytusie nie czytamy w księdze Dziejów Apostolskich, ale Paweł wspomina o nim w swoich listach (Ga 2,1.3; 2 Kor 2,7,6; 2 Tm 4,10).
Uregulowanie spraw Kościoła. Pismo dotyczy też społeczności wiernych na Krecie (Tt 1,5; por. 3,14–15). I pisząc je, Paweł powierza Tytusowi odpowiedzialność za tamtejszy Kościół. Po wstępie i pozdrowieniu (1,:1–4) oznajmia: „Po to zostawiłem cię na Krecie, abyś uporządkował resztę spraw” (1,5). To dotyczyło funkcji kościelnych; nasuwa się myśl, że funkcja starszego (gr. presbyteros) była równa stanowisku nadzorującego, czyli biskupa (gr. episkopos; 1,7). Jednak już w już II wieku. ustalił się porządek hierarchiczny i przewagę zyskał urząd biskupa. Tytus miał też przeciwstawiać się „zwodzicielom” (1,10.11–16). I pytanie bez odpowiedzi: Czemu w tym kontekście Paweł cytuje poetę Epimenidesa (VI w. przed Chr.): „Kreteńczycy zawsze łgarze, dzikie bestie, brzuchy leniwe” (1,12)?
Zalecenia etyczne. Fragment (2,2–10) jest tzw. tablicą domową (por. Ef 5,22–6,9; Kol 3,18–4:1; 1 Tm 2,8–-15). Jest to gatunek literacki streszczający nauki etyczne dla ludzi różnych stanów. Paweł pragnie, by życie wiernych przynosiło „chlubę nauczaniu Zbawiciela naszego, Boga” (2,10), i poleca: „Przede wszystkim siebie dawaj za wzór dobrych czynów: w nauczaniu czystość, powaga, słowo właściwe, nienaganne”. […] Albowiem ukazała się łaska Boża, zbawienna dla wszystkich ludzi” (2,7– 8.11). Wierzący powinni być posłuszni władzy świeckiej i wieść etyczne życie (3,1–8), a sam Tytus ma przeciwstawiać się tym, którzy powodują rozłamy, a po dwukrotnym upomnieniu – unikać ich (3,9–10). List duszpasterski św. Pawła do Tytusa jest adresowany też do chrześcijan na Krecie (3,15) i jako Pismo natchnione przez Boga jest również Jego Słowem skierowanym do nas.
Mieczysław Kwiecień