To trzecie wydanie naszego tłumaczenia Nowego Testamentu i poprzednie zawdzięczamy naszemu wydawcy, dr. Henrykowi Ryszardowi Tomaszewskiemu, który przez lata wydawał nasze przekłady nowotestamentowe i cały Nowy Testament, a teraz przyczynił się do jego publikacji w wersji internetowej.
Polskich przekładów biblijnych jest wiele. Tworzyli je teologowie katoliccy: Biblia Tysiąclecia, Poznańska i inne; ewangeliccy: Biblia Warszawska. Doczekaliśmy się również oficjalnego tłumaczenia ekumenicznego, które jest dziełem przedstawicieli jedenastu Kościołów polskich i Towarzystwa Biblijnego w Polsce: „Biblia Ekumeniczna”, wyd. II, Warszawa 2017. W tym chórze niech dźwięczy i nasz głos ekumeniczny, aby powstająca symfonia była coraz bogatsza.
Nasza inicjatywa translatorska jest prywatna, każdy z nas reprezentuje tylko siebie; co do mnie – jestem w zespole sekretarzem organizacyjnym oraz skrybą notującym pomysły fachowców, odpowiedzialnym za piękno polszczyzny. Redaktorem tego wydania ksiąg nowotestamentowych, jak i poprzednich, jest nasz współtłumacz, pastor zielonoświątkowy Mieczysław Kwiecień.
Tłumaczenie ksiąg Nowego Testamentu zaczęliśmy ponad 30 lat temu (rok 1982!) od Ewangelii św. Marka, starając się nie powielać wcześniejszych tłumaczeń, zwłaszcza najbardziej rozpowszechnionej Biblii Tysiąclecia. Tytułem przykładu przywołam naszą wersję wstępu do Ewangelii św. Jana, w której – podobnie jak Brandstaetter – zastosowaliśmy czas teraźniejszy: „U początku jest Słowo” (J 1,1), a nie „było Słowo”; chodzi bowiem nie o chronologię, ale ontologię: „Boży Logos” jest u podstaw wszelkiego bytu stworzonego. Pozwoliliśmy sobie również na dosłowny przekład pięknej przenośni: „I Słowo ciałem się stało, i rozbiło namiot wśród nas” (J 1,14). Ale zrezygnowaliśmy z uświęconego katolicką i ewangelicką tradycją słowa „zaprawdę”, które jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa „amen”! Chyba oryginalna jest też nasza wersja modlitwy Ojcze nasz… u Mateusza. Ewangelia, jak wiadomo, to dosłownie „Dobra Nowina” i dlatego grecki termin euangelion tłumaczyliśmy raz dosłownie, raz zgodnie z tradycją – zależnie od kontekstu. Tłumacząc księgi Nowego Testamentu, spieraliśmy się nieraz ostro o styl, bardzo rzadko o ortodoksję. W końcu oryginał grecki jest jeden i bywa tylko różnie interpretowany. Wystarczy unikać interpretacji. Korzystaliśmy z 27. poprawionego wydania greckiego w opracowaniu Nestlego-Alanda (Stuttgart 1993).
Teksty podane w nawiasach kwadratowych […] oznaczają, że zawarte w nich słowa znajdują się tylko w niektórych rękopisach greckich. Natomiast kursywą i w nawiasach kwadratowych pochyłych […] napisaliśmy słowa dodane przez nas, by tekst biblijny był jaśniejszy, a kursywą bez nawiasów – cytaty ze Starego Testamentu. Jednak we wstępach do pism nowotestamentowych pojawiają się słowa greckie lub łacińskie podane kursywą.
Na koniec wyznanie: mój pomysł, by poprosić trzech przyjaciół trzech wyznań o wspólną pracę przekładową, przydał mi się najbardziej osobiście. Pomnożył niepomiernie moją wiedzę o Księdze nad księgami. Zaprawdę niektóre wiadomości, na przykład ta o znaczeniu słowa „amen”, były dla mnie rewelacjami...
Jan Turnau
Członkowie Zespołu Ekumenicznego
Ks. abp Jeremiasz Jan Anchimiuk, ur. w 1943 r., absolwent ChAT, studiował również w Zagorsku i Zurychu, od 1981 r. kierownik Katedry Egzegezy Nowego Testamentu ChAT, rektor tej uczelni (1996–2002 i 2008–2012), od 1983 r. biskup prawosławnej diecezji wrocławsko-szczecińskiej (od 1997 r. arcybiskup), prezes Polskiej Rady Ekumenicznej (30 października 2001 – 31 sierpnia 2016). Zmarł we Wrocławiu 17 kwietnia 2017 r.
Ks. Michał Czajkowski, ur. w 1934 r., absolwent teologii w Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu, studiował także w Lublinie, Rzymie i Jerozolimie, od 1958 r. ksiądz rzymskokatolicki. Wieloletni kierownik Katedry Introdukcji Biblijnej i Katedry Teologii Ekumenicznej na ATK i UKSW w Warszawie, kierownik Katedry Egzegezy i Teologii Biblijnej Nowego Testamentu na Uniwersytecie Szczecińskim. Były asystent kościelny „Więzi”, członek Komisji Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem, laureat nagród ekumenicznych.
Mieczysław Kwiecień, ur. w 1936 r., pastor zielonoświątkowy, absolwent ChAT, studiował też na wydziale teologii reformowanej uniwersytetu w Bazylei. Kaznodzieja w Zjednoczonym Kościele Ewangelicznym, od 1984 r. kaznodzieja zielonoświątkowy, redaktor miesięcznika „Chrześcijanin”, wieloletni współpracownik reformowanej „Jednoty” i ewangelicznego „Słowa i Życia”. Kierownik Szkoły Biblijnej ZKE, wykładowca WST (Wyższa Szkoła Teologiczno-Społeczna). Był żonaty, miał córkę. Zmarł we Warszawie 14 września 2020 r.
Jan Turnau, ur. w 1933 r., świecki katolik, absolwent polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim i teologii na ATK, ekumenista, wieloletni redaktor działu religijnego miesięcznika „Więź”. Od 1990 r. publicysta „Gazety Wyborczej”, komentator religijny, od 1982 r. sekretarz Zespołu Ekumenicznego tłumaczy Nowego Testamentu. Żonaty, ma troje dzieci i siedmioro wnucząt.